We betalen al genoeg belastingen in dit land! Is het nou nooit genoeg?
Georgisten willen alléén natuurlijke hulpbronnen zoals grondwaarde belasten. Belasting op handel en arbeid zien we als oneigenlijk, en bovendien storend voor de economie en onze vrijheid. Het is dus geen extra inkomstenbron voor de overheid maar eerder een verschuiving. Bovendien kan de overheid kleiner worden wanneer we problemen bij de bron aanpakken en een eenvoudig belastingstelsel hebben. Geld dat overblijft kan verdeeld worden als een basisinkomen.
Belasting op grond, heeft het voordeel dat de prijs ervan eindelijk weer eens omlaag gaat, in plaats van alleen maar omhoog. Want het wordt minder aantrekkelijk om land te kopen als belegging. Dat betekent:
- Dat we met elkaar evenveel of liever minder belasting betalen
- Dat starters en mensen die niet rijk zijn weer een woning kunnen kopen.
Wat een onzin! Iedereen weet dat prijzen omhoog gaan als je belasting ergens over heft!
Dat klopt helemaal – bij zaken die het resultaat zijn van arbeid. Als je moet werken om een fiets te maken, dan wil je daarvoor beloond worden; als de belastingen omhoog gaan, gaan jouw prijzen omhoog, en als dat niet uit kan, ga je wel iets anders doen.
Maar grond, ruimte, wordt niet geproduceerd. Er is ongeveer 500 miljoen vierkante kilometer aardoppervlak, en dat bestond al voordat er mensen waren.
Het maakt dus niet uit of jij iets anders gaat doen. De grond blijft bestaan, en met het heffen van belasting kun je de hoeveelheid niet beïnvloeden.
Je hebt nog steeds niet uitgelegd waarom de prijs omlaag zou gaan!
De marktwaarde van een bezitting is uit te drukken als de som van het voordeel dat dit bezit oplevert, plus de uiteindelijke verkoopprijs.
Misschien heeft iets ook emotionele waarde (je favoriete sokken, je eerste auto), maar dat is niet de waarde van de markt.
Als je tegen marktprijzen een stuk grond koopt, en tien jaar in bezit houdt, is de waarde van die grond dus tien keer de geschatte jaaropbrengst, plus de geschatte waarde van de grond over tien jaar.
Een stuk grond “slijt” niet, en zal dus ook over tien jaar nog geld waard zijn.
Door belasting te heffen over de grond, daalt het voordeel van het bezit; daarmee daalt ook de marktwaarde. Omdat ook de volgende bezitter van de grond belasting zal moeten betalen, daalt ook de restwaarde.
Wacht even … in plaats van huur of hypotheek betaal ik dus belasting?!
Ja, maar met die belasting betaal je verplichtingen aan de overheid. In totaal zou je dus niet méér belasting moeten betalen.
Iemand met een modaal salaris (in 2025 is dat €46.500,-) betaalt per maand ongeveer achthonderd euro aan loonbelasting. Omdat je ook moet eten, reizen en verwarmen komen daar waarschijnlijk een paar honderd euro aan BTW en accijnzen bovenop.
Laten we nu aannemen dat deze persoon twaalfhonderd euro aan hypotheek betaalt. In plaats van aan de bank, maakt deze persoon haar geld over aan de belastingdienst. Dat is ongeveer hetzelfde bedrag.
In ruil daarvoor hoeft ze geen loonbelasting en geen BTW meer te betalen. En is er ineens meer dan duizend euro per maand méér te besteden.
Gratis geld bestaat niet, dit klinkt wel heel makkelijk.
De aarde is gratis. Die bestaat, zonder dat we er iets voor hoeven doen, en de opbrengst is van ons allemaal. Maar we geven je gelijk, gratis geld bestaat niet
Een effect van grondwaardebelasting is dat de prijs van huizen zal dalen. Vervelend nieuws voor Blackrock, grote banken, en mensen met een beleggingspandje. Voor mensen die een huis gebruiken om in te wonen, en niet om geld mee te verdienen, is het probleem een stuk kleiner.
Ik heb jarenlang keihard geklust aan mijn huis. Dat pak je van me af!
De waarde van een huis bestaat in Nederland uit de waarde van het perceel, en de waarde van het opstal, dus het gebouw zelf. Als je nu een huis koopt, koop je die zaken meestal samen. Je betaalt WOZ-belasting over de waarde samen.
Wij vinden het belangrijk dat de zaken gesplitst worden. Op het perceel heeft de gemeenschap een claim, en daar betaal je belasting over. De opstal is 100% van jou.
Omdat wij de belasting willen heffen op het perceel, betaal je (bijna) altijd hetzelfde (per m2) als je buurman. Ook al woont hij in een krot, en jij in een luxe villa met zwembad op het dak.
In het huidige systeem word je ‘gestraft’ omdat je je huis mooier hebt gemaakt. Bij een grondwaardebelasting betaal je alleen voor de ruimte die je gebruikt.
Ik heb net voor dertig jaar getekend voor een hypotheek … mijn huis staat dan onder water!
In ons huidige systeem moet je je diep in de schulden steken, gewoon omdat je een dak boven je hoofd wil. Dat we dit allemaal zo normaal vinden is een schande.
Maar daarom willen Georgisten de grondwaardebelasting op een doordachte en eerlijke wijze invoeren.
In een ideale wereld zouden we hem morgen invoeren, zodat mensen die al jarenlang een torenhoge huur betalen of zelfs niet aan een woning komen snel geholpen worden. Maar we snappen dat de overgang een complex proces is.
Ik huur, en hoe moet ik dan belasting betalen?
Goed nieuws: die belasting betaalt je huisbaas. Alleen de bezitter van de grond is belasting verschuldigd over het perceel.
Ik huur, en ik denk dat mijn huisbaas die belasting gewoon gaat doorberekenen!
Dat snappen we, en het argument hier tegen is ook wat minder eenvoudig. Stel dat de grondwaardebelasting voor het perceel van je huisbaas naar 100 euro per maand stijgt.
Dat betekent dat de financieringskosten van de waarde van zijn perceel met 100 euro per maand dalen.
Dat betekent niet zoveel voor jouw huisbaas, maar wel voor de concurrent van jouw huisbaas. Die kan met minder geld een vergelijkbaar pand kopen. En voor hetzelfde maandbedrag een vergelijkbare woning te koop zetten.
De marktprijs van je huurwoning stijgt dus niet. Jouw specifieke huisbaas zal misschien proberen de belasting door te rekenen, maar dan zijn er andere woningen te huur voor minder geld.
Ik ben huisbaas, en ik vind dat jullie me onterecht zwart maken!
En terecht! Als huisbaas verdien je geld met het mobiliseren van kapitaal, het nemen van risico, het investeren in je panden, en het leveren van onderhoud.
Gedeeltelijk verdien je ook je geld met het speculeren op de prijs van het perceel.
Wij Georgisten vinden dat je zeker geld mag verdienen met het eerste, maar dat het tweede in onze huidige samenleving buitenproportioneel beloond wordt.
Er zijn gewoon te weinig huizen! Jullie lossen niets op!
Met alleen maar belastingmaatregelen bouw je inderdaad geen huizen. Maar omdat de belasting alléén over het perceel geldt, wordt het aantrekkelijker om ruimte efficient te gebruiken. De belasting blijft immers hetzelfde, of je gebouw nou 2 of tien verdiepingen heeft.
Gatsie. Dan wordt het hier zo’n oostblokbende met lelijke grijze flats.
Wij vinden flats ook niet altijd mooi, maar er zijn plekken in Nederland waar heel veel Nederlanders graag tegelijk willen wonen.
Op het moment is het een soort wedstrijd om op te bieden tegen de woningen op die plekken, waarbij de rijkste wint. Het is niet zo’n gek idee om daar flats te bouwen.
Wanneer ruimte efficienter gebruikt wordt, zorgt dit ervoor dat het minder hard nodig is om buiten de stad te bouwen. En ook met een bepaalde mate van ruimtelijke planning kunnen we groene en/of mooie gebieden beschermen, zoals dat nu ook al gebeurt.l
Mijn ouders hebben dertig jaar kromgelegen voor hun woning! En dan ga je ze belasten!
Als je ouders in 1995 een woning hebben gekocht, was de aanschafprijs gemiddeld zo’n €90.000,-. Gecorrigeerd voor inflatie is dat zo’n €179.000,-
De gemiddelde huizenprijs in 2025 is €473.000,-; dat is bijna driehonderdduizend euro waarvoor niet gewerkt is.
Natuurlijk, je ouders hebben (met 7,12% hypotheekrente) bijna €213.336,- aan aflossing betaald. Maar aflossing is geen bezit, en het bovenstaande geeft mooi aan hoe verspillend het is dat we onze eerste levensbehoefte, wonen, financieren met een lening.
Huizenprijzen gaan ook wel eens naar beneden!
Dat klopt, en we hebben na de kredietcrisis van 2008 gezien hoe vervelend het is als gezinnen ‘vast’ komen te zitten in een huis dat onder water staat. Zeker als daar ook nog eens andere schulden of een echtscheiding spelen.
De bedragen die hypotheekadviseurs en banken aan ons uitlenen alsof het niets is, zijn vaak wel tien keer ons jaarsalaris. Zolang alles goed gaat kunnen we die last dragen, maar zodra het economisch tegen zit, verandert die last in een bal aan onze voet.
Het is in het belang van iedereen als die bal kleiner wordt.
Ik wil mijn huis nalaten aan mijn kinderen!
Dat wordt makkelijker. Op het moment moeten je kinderen bij een erfenis over de enorme waarde van het perceel belasting betalen. Vaak zorgt dit ervoor dat kinderen hun ouderlijk huis te koop zetten; anders is de belasting immers niet te betalen.
Omdat het perceel door grondbelasting een veel minder grote waarde heeft, wordt het ouderlijk huis niet “duurder” dan willekeurig welk ander huis. De kinderen zullen belasting moeten betalen voor het gebruik van het perceel, maar dat moeten ze anders ook.
Mijn afbetaalde woning is mijn pensioen!
Als je inkomen wegvalt, en van plan was op vermogen in een woning te teren, is dit inderdaad een onaangename wending. We snappen dat je rond de pensioenleeftijd niet veel mogelijkheden hebt om zaken anders te regelen. Dat is natuurlijk iets om op een nette manier op te lossen.
Waarom willen jullie een basisinkomen?
Je kunt de combinatie van een grondwaardebelasting en een basisinkomen ook zien als een methode om ervoor te zorgen dat iedereen gratis over een eerlijk deel van wat de natuur ons schenkt kan bezitten. Voor wie een normale hoeveelheid land bezit, heffen het basisinkomen de de grondwaardebelasting elkaar ongeveer op, afhankelijk van de hoeveelheid geld die aan andere zaken wordt besteed.
Een basisinkomen moet niet bedoeld zijn om recht te breien wat krom is, maar als claim op een gezamenlijk recht dat wij als burgers hebben op de welvaart die we met z’n allen samen maken of die de natuur ons schenkt.
In mijn specifieke geval ga ik er op achteruit!
In Nederland hebben we een lange traditie van spelen met de inkomensposities met behulp van uitkeringen, overgangsregelingen, vrijstellingen, toeslagen en aftrekposten.
Dat is het werk van onze volksvertegenwoordigers, die, meestal ter goeder trouw, zich hebben ingezet voor het lot van één specifieke groep.
Het nadeel is wel dat het voor de meesten van ons bijna niet meer te begrijpen is.
Wij stellen iets voor dat radicaal anders is, en als je het fundament onder het kaartenhuis wegtrekt, is het niet zo gek dat het instort.
De boodschap die we nu hebben is opzettelijk simpel; dat maakt de discussie makkelijker.
En in feite gaat alleen de (kleine) minderheid die meer dan een “fair share” aan land bezit erop achteruit, en dat is een zeer kleine groep. Bijna iedereen gaat erop vooruit.